Monografie

Stały URI dla kolekcji

http://hdl.handle.net/123456789/21

Przeglądaj

Ostatnie zgłoszenia

Teraz wyświetlane 1 - 5 z 155
  • Miniatura
    Pozycja
    Browar w Górze Ropczyckiej w latach 1875–1921: Propinacja, dzierżawy, karczmy
    (Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, 2025) Dryja, Sławomir
    Dzieje niewielkiego browaru folwarcznego w Górze Ropczyckiej stały się punktem wyjścia dla swoistego studium przypadku ilustrującego przemiany zachodzące w przemyśle galicyjskim. W pierwszej połowie XIX wieku przedsiębiorstwa o charakterze fabrycznym były nieliczne i w większości kontynuowały działalność rozpoczętą przed okresem zaborów. Zakłady przetwórcze związane z sektorem rolnym nie miały jeszcze charakteru przemysłowego. Decydujący wpływ na ożywienie gospodarcze miały reformy agrarne, w szczególności uwłaszczenie chłopów w 1848 roku, a także wprowadzenie wolności przemysłowej. W okresie autonomicznym kwestia uprzemysłowienia Galicji stała się przedmiotem ożywionej dyskusji, aczkolwiek liczba publikacji poświęconych potrzebie unowocześnienia browarnictwa jest nad wyraz skromna. W porównaniu z dyskusją o gorzelnictwie, browarnictwo pozostawało niemal niewidoczne. Ujęte w gorset stosunków propinacyjnych na długie lata zastygło w formie będącej odbiciem dawno minionej epoki. Uchwalona w 1875 roku ustawa o zniesieniu propinacji utrwaliła jedynie prawo wyszynku, pozostające w rękach właścicieli dóbr ziemskich. Problem ten często bagatelizowano, twierdząc, że pozostawione prawa nie miały istotnego wpływu na rozwój przemysłu piwowarskiego. W rzeczywistości aż do końca 1910 roku, kiedy to wygasły ostatnie prawa propinacyjne, rozwój piwowarstwa skutecznie skrępowano. Zniesienie propinacji, które należy liczyć od początku 1911 roku, oznaczało kres działalności wielu browarów folwarcznych. Ostatecznym ciosem był wybuch wojny, zaś konsekwencje tego stanu rzeczy boleśnie odczuwano przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego. Opis funkcjonowania browaru powiązano z ówczesnymi realiami, na które składał się skomplikowany system dzierżaw, stosunków propinacyjnych i wyszynku w karczmach. Tworzył on zadziwiający mikroświat zamknięty w granicach dóbr ziemskich, dla których tworzył podstawy ekonomicznej egzystencji – choć momentami zadziwiająco sprawny, to jednak skazany na zagładę.
  • Miniatura
    Pozycja
    Fotograficzny słownik wizualnej działalności człowieka
    (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe, 2025) Puchała, Seweryn
    Fotograficzny słownik wizualnej działalności człowieka to autorski projekt Seweryna Puchały łączący metodykę leksykograficzną z dokumentacją fotograficzną. Słownik składa się z trzydziestu haseł ogólnych, które reprezentują kluczowe aspekty wizualnej aktywności człowieka, zilustrowanych blisko 1900 autorskimi fotografiami wykonanymi przez autora w latach 2005–2020 w różnych krajach. Słownik nie jest klasycznym leksykonem, lecz próbą wizualnego uchwycenia sposobów, w jakie człowiek organizuje i doświadcza otoczenia poprzez przedmioty, przestrzenie i symbole. Każde hasło poprzedzone jest definicją zaczerpniętą z Wielkiego Słownika Języka Polskiego PWN, a następnie uzupełnione serią fotografii ukazujących kontekst kulturowy i przestrzenny danego pojęcia. Projekt odwołuje się do teorii kultury wizualnej Nicolasa Mirzoeffa i Johna Bergera, podkreślając znaczenie kontekstu oraz procesu uczenia się widzenia. Układ słownika jest dynamiczny, a fotografie zestawione w sposób podkreślający zarówno różnorodność doświadczeń wizualnych, jak i specyfikę każdego hasła. Słownik stanowi propozycję dla projektantów, fotografów i badaczy zainteresowanych relacją między językiem, obrazem a codziennością.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja