Zbiory w Repozytorium
Przeszukaj kolekcje
Najnowsze publikacje
Pozycja
Niebezpieczne i dobre postawy społeczne w Liście św. Judy
(Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025) Zbroja, Bogdan
W krótkim Liście św. Judy spotykamy się z pouczeniem hagiografa dotyczącym społeczności Kościoła, składającego się z małżeństw, rodzin i krewnych. Hagiograf wymienia postawy antyspołeczne, które lansują obcy dla ducha Ewangelii ludzie, jakimi są hedonistyczne dogadzanie zmysłom, bluźnierstwa, szemranie, szyderstwa oraz stosowanie pochlebstw w celu uzyskania przychylności władzy a także tworzenie podziałów i antagonizmów społecznych, w których ludzie z tej samej wspólnoty atakują siebie nawzajem. Juda opisał w swoim przekazie także zachowania prospołeczne takie, jak stawianie akcentu na duchowość i rozumność w człowieku (humanizm), modlitwę, która pokazuje istnienie świata nadmaterialnego oraz tworzenie i umacnianie jedności w tej samej wierze i tradycji. Wnioski płynące z analizy tego tekstu natchnionego mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia współczesnych zagrożeń dla społeczności oraz wskazać prawidłową drogę realizowania wspólnotowotwórczych postaw.
Pozycja
Kwestie moralne dotyczące małżeństwa, dziewictwa i prostytucji w nauczaniu św. Augustyna
(Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025) Gryz, Krzysztof
Święty Augustyn w swojej nauce o małżeństwie i dziewictwie, zawartej w licznych dziełach teologicznych, szczególnie w polemikach z przeciwnikami małżeństwa (gnostykami, donatystami, manichejczykami), podkreślał wartość małżeństwa jako formy życia, stworzonej przez Boga od początku, będącej podstawowym powołaniem mężczyzny i kobiety. Augustyn wskazuje na trzy główne dobra małżeństwa: potomstwo (bonum proles), wierność (bonum fidei) oraz sakramentalność (bonum sacramenti). Chociaż Augustyn uznaje dobro potomstwa za kluczowe, równie ważne jest dobro wierności i miłości małżonków. Podobnie, nauka o dziewictwie, którą Augustyn zestawia z małżeństwem, podkreśla wartość oddania się Chrystusowi. Chrześcijańskie dziewictwo jest wyborem dla królestwa Bożego, różniąc się od dziewictwa w tradycjach pogańskich. Wartość dziewictwa wiąże się z duchową wiernością Chrystusowi, a jego złamanie uważa się za poważniejszy grzech niż cudzołóstwo małżeńskie. Dziewictwo ma również wymiar proroczy, symbolizując przyszłe zjednoczenie z Chrystusem w królestwie niebieskim. W kontekście prostytucji Augustyn, mimo zdecydowanego potępiania grzechów cielesnych, traktuje ją jako mniejsze zło w celu zapobiegania większym nadużyciom, takim jak cudzołóstwo czy gwałty. Jego stanowisko było inspirowane kontekstem społecznym tamtej epoki, aczkolwiek współczesne podejście do godności osoby ludzkiej, także w kontekście prostytucji, różni się od jego czasów, uwzględniając nowe formy niesprawiedliwości.
Pozycja
Przejawy wpływu św. Benedykta z Nursji na życie i twórczość Edyty Stein
(Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025) Feduś, Katarzyna
Niniejszy artykuł podejmuje problematykę oddziaływania św. Benedykta z Nursji na życie i twórczość Edyty Stein. Święta zainspirowała się Regułą św. Benedykta w opactwie benedyktynów w Beuron. Artykuł składa się z czterech części. Analiza porównawcza nauczania Benedykta dotyczącego modlitwy, pracy, posłuszeństwa i cnoty discretio z nauką Edyty Stein odsłoniła wiele podobieństw. Te cztery elementy duchowości benedyktyńskiej wpłynęły na refleksje Edyty Stein na temat życia duchowego, liturgii, wychowania do modlitwy, a także na jej osobisty rozwój duchowy. Obie postacie świętych, mimo dzielących je epok historycznych, połączyło umiłowanie ponadczasowych wartości
Pozycja
Browar w Górze Ropczyckiej w latach 1875–1921: Propinacja, dzierżawy, karczmy
(Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, 2025) Dryja, Sławomir
Dzieje niewielkiego browaru folwarcznego w Górze Ropczyckiej stały się punktem wyjścia dla swoistego studium przypadku ilustrującego przemiany zachodzące w przemyśle galicyjskim. W pierwszej połowie XIX wieku przedsiębiorstwa o charakterze fabrycznym były nieliczne i w większości kontynuowały działalność rozpoczętą przed okresem zaborów. Zakłady przetwórcze związane z sektorem rolnym nie miały jeszcze charakteru przemysłowego. Decydujący wpływ na ożywienie gospodarcze miały reformy agrarne, w szczególności uwłaszczenie chłopów w 1848 roku, a także wprowadzenie wolności przemysłowej. W okresie autonomicznym kwestia uprzemysłowienia Galicji stała się przedmiotem ożywionej dyskusji, aczkolwiek liczba publikacji poświęconych potrzebie unowocześnienia browarnictwa jest nad wyraz skromna. W porównaniu z dyskusją o gorzelnictwie, browarnictwo pozostawało niemal niewidoczne. Ujęte w gorset stosunków propinacyjnych na długie lata zastygło w formie będącej odbiciem dawno minionej epoki. Uchwalona w 1875 roku ustawa o zniesieniu propinacji utrwaliła jedynie prawo wyszynku, pozostające w rękach właścicieli dóbr ziemskich. Problem ten często bagatelizowano, twierdząc, że pozostawione prawa nie miały istotnego wpływu na rozwój przemysłu piwowarskiego. W rzeczywistości aż do końca 1910 roku, kiedy to wygasły ostatnie prawa propinacyjne, rozwój piwowarstwa skutecznie skrępowano. Zniesienie propinacji, które należy liczyć od początku 1911 roku, oznaczało kres działalności wielu browarów folwarcznych. Ostatecznym ciosem był wybuch wojny, zaś konsekwencje tego stanu rzeczy boleśnie odczuwano przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego. Opis funkcjonowania browaru powiązano z ówczesnymi realiami, na które składał się skomplikowany system dzierżaw, stosunków propinacyjnych i wyszynku w karczmach. Tworzył on zadziwiający mikroświat zamknięty w granicach dóbr ziemskich, dla których tworzył podstawy ekonomicznej egzystencji – choć momentami zadziwiająco sprawny, to jednak skazany na zagładę.
Pozycja
Anthropomorphization as a methodof working with indirect data
(Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025) Frydrychowski, Bartosz
W etologii antropomorfizacja, rozumiana jako przypisywanie zwierzętom cech uważanych za specyficznie ludzkie, jest często krytykowana jako niezgodna z naukowymi standardami. Jednak przyjmując inną perspektywę, podejście to polega na poszukiwaniu analogii między gatunkami, co znajduje swoje odpowiedniki w paleobiologii, w metodach nawiasu filogenetycznego oraz poszukiwaniu analogii wśród współczesnych gatunków. Obie dyscypliny opierają się na danych pośrednich, choć przyczyny tego ograniczenia są różne. Niniejszy artykuł porównuje wybrane metody paleobiologiczne z antropomorfizacją, argumentując, że ta ostatnia powinna być zaakceptowana i używana jako jedna z metod w badaniach nad zwierzęcym zachowaniem i umysłem.