Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie
Stały URI zbioru
Przeglądaj
Przeglądaj Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie wg Data wydania
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 74
Wyników na stronę
Opcje sortowania
- PozycjaOd epistemologii do doksologii. Wybrane aspekty filozofii nauki ks. abp prof. J. Życińskiego(2016) Wierbilis, Bartłomiej; Mączka, JanuszW pracy przedstawiono wybrane problemy, jakie składają się na naukowy program ks. abp. prof. Józefa Życińskiego. Zaprezentowane zostały niektóre punkty dzieła biskupa poprzez ukazanie ich związku, zarówno z filozofią nauki, jak również ideą, która głosi, iż struktura współczesnej rewolucji metanaukowej zdaje się oscylować od arystotelesowskiej (pewnej i koniecznej) episteme, w kierunku platońskiej (probabilistycznej) doksa. Szczegółowo pokazano, w jaki sposób na drodze oryginalnej i twórczej polemiki z neopozytywizmem, Życiński konstruował poszczególne punkty, które składają się na jego naukowe dzieło. Zaprezentowane analizy (na przekór neopozytywistycznemu rygoryzmowi), wykazały konieczność zachowania semantycznej, oraz pragmatycznej struktury opisu języka. Między innymi, w oparciu o słynną pracę Tarskiego, zatytułowaną: „Koncepcja Prawdy w Językach Nauk Dedukcyjnych”, dowiodły one również, iż Życiński, obok zachowania rangi klasycznej koncepcji filozofii i metafizyki, zmierzał zarazem ku odrodzeniu znaczenia klasycznej koncepcji prawdy. Przedstawiona analiza dowiodła, iż budując swą myśl, w charakterze polemiki wobec epistmetycznych założeń „Koła Wiedeńskiego” i neopozytywizmu, jednocześnie doceniał on wpływ dobrej polskiej tradycji filozoficznej, jaką była lwowska – warszawska szkoła filozoficzna. Następne analizy, przeprowadzone na podstawie zbadania pewnych wybranych, pośrednich pomiędzy neopozytywistycznym naturalizmem, a teistycznym fundacjonizmem - przykładach, przesądziły o znaczeniu pierwotnego ontologicznego wymiaru pewnych cech języka wiary. Dowiodły one również niskiej skuteczności, a zarazem wręcz surrealistyczności, jaka nieodparcie zdaje się towarzyszyć fundacjonistycznej ekstrapolacji pewnych zarówno neopozytywistycznych, jak i falsyfikacjonistycznych, rozwiązań. Z kolei, efekty analiz niektórych metalogicznych twierdzeń, (Tarskiego o Prawdzie, twierdzenia Gӧdla o niezupełności, i twierdzenia Lӧvenheima – Skolema) wbrew pewnym neopozytywistycznym (epistemetycznym) postulatom, wykazały ontologiczną możliwość istnienia poetyckiego i estetycznego aspektu rzeczywistości i wtórną wobec niej, językową szansę dokonania jej opisu za pośrednictwem liberalnych środków stylistycznych (takich jak : mit, dramat czy parabola). Analiza ostatniego z tych twierdzeń, pozwoliła też na szczegółowe zrekonstruowanie schematu powstania i funkcjonowania projektu analitycznej ontologii biskupa. Projekt analitycznej ontologii, wraz z ideą odrodzenia metafizyki, są kolejnym punktem naukowego dzieła Życińskiego. Wyniki uzyskane w III rozdziale pracy, poświęconemu funkcjonowaniu rozmaitych odmian racjonalności na gruncie naukowego dzieła biskupa, skoncentrowane przede wszystkim na podkreśleniu znaczenia racjonalności poznawczej, wraz z typową dla niej problematyką sporu pomiędzy realizmem i idealizmem (czy instrumentalizmem) wykazały, iż zaakceptowany przez Życińskiego realizm umiarkowany (szczególnie zaś zaproponowany przez Niego realizm konstruktywny), de facto zostały wykształcone na drodze konfrontacji z szeregiem rozwiązań (czasem również przedzałożeń) akcentujących w gruncie rzeczy znaczenie antyrealistycznej podmiotowości czy subiektywizmu. W celu zaprezentowania problematyki poruszanej w niniejszej pracy, czyli przedstawieniu niektórych punktów naukowego dzieła J. Życińskiego, posłużono się metodą krytycznej analizy jego wybranych pism.
- PozycjaDobra praca w ujęciu Richarda Sennetta(2017) Piskorska-Kaczmarek, Justyna; Mysona Byrska, JoannaW pracy przedstawiono zagadnienie dobrej pracy we współczesnym kapitalistycznym świecie w oparciu o analizę tekstów źródłowych Richarda Sennetta. Celem dysertacji jest odpowiedź na pytanie czym jest dobra praca oraz jakie powinny być spełnione warunki by praca mogła być nazwana dobrą pracą. Zagadnienie to łączy się z pytani ami o dobrego pracownika, o jego kondycję , charakter oraz pośrednio o zasady etyki pracy Zastosowano metodę analityczno syntetyczną. Wykorzystano materiały źródłowe (20 ) i pozycje bibliograficzne (121)
- PozycjaKształtowanie obrazu wspólnoty radzieckiej w filmie fabularnym RFSRR (1932-1956)(2017) Lejman, Magdalena; Sadowski, Jakub
- PozycjaSoteryjny wymiar cierpienia w doświadczeniu mistycznym św. siostry Faustyny Kowalskiej na podstawie jej dzienniczka(2017) Robak, Sylwester; Machniak, Jan
- PozycjaObecność Maryi w Misterium Chrystusa i Kościoła w myśli teologicznej Józefa Ratzingera-Benedykta XVI(2017) Torchalski, Wojciech; Życiński, WojciechW pracy omówiono elementy myśli mariologicznej Józefa Ratzingera/Benedykta XVI. Temat nawiązuje do VIII rozdziału Konstytucji Dogmatycznej o Kościele. Autor pracy omawia w jaki sposób myśli zawarte w Lumen Gentium są rozwijane w teologii Ratzingera. Kluczem dla uporządkowania myśli stał się schemat dialogu. Najpierw omówiono przywileje Maryi przygotowujące Ją do relacji z Bogiem. Następnie opisano jak Ratzinger rozumie udział Matki Bożej w ziemskim życiu Jezusa Chrystusa. Ostatni rozdział wskazuje na to, jak Ratzinger/Benedykt XVI rozumie obecność Maryi w życiu Kościoła.
- PozycjaRola i znaczenie sakramentów świętych w dynamice życia duchowego chrześcijanina w nauczniu sługi Bożego biskupa Jana Pietraszki(2017) Tarasiuk, Andrzej; Machniak, Jan
- PozycjaPolska rodzina transgraniczna jako środowisko wychowania dziecka w świetle literatury przedmiotu(2022) Waldzińska, Iwona Ewa; Osewska, Elżbieta; Świątkiewicz, Wojciech; Olearczyk, TeresaPrzystąpienie Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku oraz stopniowe otwarcie rynków pracy poszczególnych krajów umożliwiły Polakom swobodne przemieszczanie się już nie tylko w celach turystycznych, ale także z zamiarem podjęcia pracy i zamieszkania poza granicami kraju. W wyniku rozłączenia rodziny zmianie uległy różne aspekty jej funkcjonowania. Pozytywnym i dość łatwo zauważalnym skutkiem poakcesyjnych migracji zarobkowych jest poprawa sytuacji materialnej. Życie rodziny w rozdzieleniu doprowadziło również do modyfikacji ról w rodzinach a w konsekwencji wpłynęło na środowisko wychowania dzieci. Celem rozprawy jest przedstawienie różnych aspektów poakcesyjnych migracji zarobkowych Polaków: skali problemu oraz jego przyczyn i skutków w wymiarze rodzinnym, specyfiki wychowania w polskich rodzinach transgranicznych z uwzględnieniem przeobrażeń kultury środowiska rodzinnego w odniesieniu do więzi i relacji rodzinnych, komunikacji, struktury opieki nad dzieckiem oraz roli i pozycji rodziców, a także wskazanie obszarów wsparcia rodzin rozłączonych przestrzennie z uwzględnieniem ochrony prawnej oraz wsparcia instytucji lokalnych, edukacyjnych i Kościoła.
- PozycjaDziałalność społeczno-polityczna abp. Józefa Teodorowicza w latach 1902–1938(2023) Trybuś, Luiza; Wołczański, Józef; Szymański, Józef; Osadczy, WłodzimierzW pracy omówiono następujące zagadnienie: działalności społecznej i politycznej arcybiskupa ormiańskiego Józefa Teofila Teodorowicza w latach 1902–1938, w oparciu o źródła rękopiśmienne i drukowane oraz opracowania. Celem pracy było ukazanie zaangażowania ormiańskiego hierarchy w różne aspekty polityki państwowej oraz jego działalności prospołecznej i charytatywnej. Szczególną uwagę zwrócono na wpływ abp. Teodorowicza w formowania się relacji między państwem a Kościołem w odrodzonej Polsce. W rozprawie zwrócono także uwagę na jego poglądy na temat walki Polaków o odzyskanie niepodległości oraz kształtowania się granic II Rzeczpospolitej. Przedstawiona została również aktywność mająca na celu obronę wartości etycznych w życiu publicznym, działalność publicystyczna i kaznodziejska oraz praca narodowo-patriotyczna. Zastosowano metodę analizy i syntezy. Wykorzystano materiały źródłowe – 589 pozycje i 320 pozycji bibliograficznych.
- PozycjaBiuro prasowe Konferencji Episkopatu Polski – uwarunkowania historyczne, prawne i organizacyjne do roku 2023(2023) Podlewski, Tomasz; Drożdż, Michał; Przybysz, Monika; Wyrostkiewicz, Michał; Guzek, DamianPrzedmiotem rozprawy są: historia i specyfika pracy urzędu rzecznika prasowego Konferencji Episkopatu Polski od początku jego formalnego istnienia, z perspektywy wszystkich pełniących i nadzorujących go dotychczas osób; recepcja wskazań teorii i praktyki komunikowania społecznego oraz nauczania Kościoła w pracy rzecznika KEP. Celem badań są: określenie genezy i przebiegu realizacji urzędu; określenie roli rzecznika i biura prasowego KEP z perspektywy komunikowania społecznego i misji Kościoła na podstawie analiz teoretycznych i badań empirycznych; zbadanie funkcji rzecznika KEP i związanych z nimi wyzwań informacyjno-komunikacyjnych; określenie dobrych praktyk, ograniczeń i kierunków profesjonalizacji pełnienia urzędu. Teoretyczne rozdziały pierwszy i drugi, kreśląc perspektywy komunikowania społecznego oraz misji Kościoła, stanowią tło interpretacyjne dla wyników badań. Rozdział trzeci jest opisem metodologicznym. W części empirycznej (rozdziałach czwartym i piątym), na podstawie badań, dogłębnie scharakteryzowano funkcjonowanie biura prasowego i rzecznika KEP.
- PozycjaNauczanie religii rzymskokatolickiej w polskiej szkole w świetle artykułów prasowych „Gazety Wyborczej” z lat 1990-2019(2023) Wójcik, Mateusz; Panuś, Tadeusz; Tomasik, Piotr; Draguła, AndrzejW sierpniu 1990 roku rozstrzygnęła się sprawa powrotu katechezy do szkół po kilkudziesięciu latach jej nieobecności. Już ponad trzydzieści lat istnieje możliwość nauczania religii w polskiej szkole, z której korzysta nie tylko Kościół Rzymskokatolicki, ale także dwadzieścia trzy inne Kościoły i związki religijne, zarejestrowane w Polsce. Przez blisko trzydzieści lat w debacie o nauczaniu religii w szkole media koncentrowały się przede wszystkim na katechezie szkolnej prowadzonej przez Kościół Katolicki. Zagadnieniu temu liberalna prasa polska poświęciła w tym okresie tysiące artykułów. Publikacje te miały na celu przekonać czytelników o tym, że tylko Kościół Rzymskokatolicki korzysta z nauczania religii w szkole, dowodziły, że katecheza szkolna to stracony czas, że to przejaw pazerności Kościoła, który koszty swej działalności przerzuca na państwo. Artykuły te, często pisane tendencyjnie, manipulowały faktami i przedstawiały fałszywy obraz rzeczywistości. Praca doktorska pt. Nauczanie religii rzymskokatolickiej w polskiej szkole w świetle artykułów prasowych „Gazety Wyborczej” z lat 1990–2019 ma na celu ukazanie medialnego dyskursu obecnego w artykułach „Gazety Wyborczej” w latach 1990–2019 na temat nauczania religii rzymskokatolickiej w szkole. Problemem badawczym pracy jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: Jaki jest obraz nauczania religii w szkole, kreowany w przestrzeni medialnej przez artykuły „Gazety Wyborczej”, publikowane w latach 1990–2019? Głównymi źródłami do napisania pracy jest wyselekcjonowany zbiór 5816 artykułów prasowych „Gazety Wyborczej”, opublikowanych w omawianym przedziale czasowym. Rozprawa ma charakter analityczny. W rozdziale pierwszym zaprezentowano powrót nauczania religii do polskiej szkoły z perspektywy „Gazety Wyborczej”. W kolejnych paragrafach dokonano analizy w ujęciu chronologicznym publikowanych w tym czasie na łamach „GW” tekstów. Opisano pierwsze wysuwane zarzuty i oskarżenia przeciw szkolnej katechezie. Rozdział drugi został poświęcony zagadnieniu klerykalizacji i indoktrynacji, które zgodnie z przekazem artykułów „Gazety Wyborczej”, dokonują się w polskiej publicznej szkole przez nauczanie religii, stanowiąc w ten sposób elementy państwa wyznaniowego. Kolejne paragrafy poruszają kwestie korelacji rekolekcji wielkopostnych, katechezy szkolnej i obecności krzyża w szkolnej rzeczywistości z zarzutami indoktrynacji i klerykalizacji, mającej dokonywać się w szkole. Rozdział trzeci dotyczy problematyki „świeckiej szkoły” i jej postulatów oraz wielokrotnie podnoszonej na łamach „Gazety Wyborczej” tzw. „neutralności światopoglądowej” szkoły. Podejmowane rozważania skupiały się wokół wykazania tych części życia szkolnego, które w świetle publikowanych przez „GW” tekstów sprzeciwiają się „świeckości szkoły” i które to należałoby wyeliminować z obrazu szkoły publicznej. Wnioski, jakie wynikają po prezentacji i analizie zebranych artykułów, zawiera rozdział czwarty. Zaprezentowano w nim również ogólną charakterystykę wszystkich zgromadzonych artykułów dotyczących nauczania religii rzymskokatolickiej w szkole, opublikowanych w latach 1990–2019 przez „Gazetę Wyborczą”. Rozdział zakończono apologią katechezy w szkole.
- PozycjaChrystocentryzm fundamentem życia i posługi św. Pio z Pietrelciny(2023) Rąpała, Tomasz; Kluz, Marek; Wanat, Zbigniew; Nowosad, SławomirW pracy zostanie podjęty temat chrystocentryzmu życia i posługi św. Pio z Pietrelciny. Składa się ona z pięciu rozdziałów, w których podjęto następujące kwestie: sprawę ogólnego spojrzenia na cnoty teologalne, które są drogą do spotkania z Chrystusem. Ta kwestia zostanie ujęta od strony teologicznej, a następnie pokazano ich realizacje w życiu Świętego Zakonnika. Następnie ukazano rady ewangeliczne, które w życiu Mistyka stały się fundamentem umiłowania Chrystusa. Przedstawiono także życie religijno-duchowe jako drogę do zjednoczenia z Chrystusem poprzez Eucharystię, modlitwę, których owocem stały się znane na całym świecie Grupy Modlitwy oraz szpital nazwany Domem Ulgi w Cierpieniu. W pracy omówiono także kwestię krzyża, cierpienia fizycznego i duchowego oraz nadzwyczajnych zjawisk, którymi został obdarowany Mistyk, a które stały się udziałem w chwale Chrystusa. Następnie ukazano istotną rolę kierownictwa duchowego w życiu chrześcijańskim, a także w posłudze Ojca Pio jako owocu osobistego zjednoczenia z Chrystusem. Literaturę źródłową stanowią Listy Ojca Pio, które kierował do różnych osób, natomiast opracowania obejmują publikacje poświęcone osobie omawianego Zakonnika. W dysertacji wykorzystano również liczne dokumenty Urzędu Nauczycielskiego Kościoła i nauczania papieży oraz współczesną literaturę teologiczną. W pracy zastosowano metodę analizy źródeł oraz ich porównania i syntezy badanych treści. Przyjęcie wymienionych metod przysłużyło się do osiągnięcia zamierzonego celu.
- PozycjaNiewidzialna Ręka Adama Smitha na platformie mediów elektronicznych jako Czwarta Władza(2023) Sztuba, Danuta; Szuba, Tadeusz; Świerczyńska-Głownia, Weronika; Lakomy, Mirosław; Leśniczak, RafałCelem rozprawy jest analiza jakie mechanizmy kryją się za koncepcją Czwartej Władzy odkrytej przez Edmunda Burke w 1774 roku, na płaszczyźnie angielskiej demokracji i ówczesnych mediów. Roboczą hipotezą jest, że jest to ten sam mechanizm, który odkrył Adam Smith w 1759 roku i nazwał Niewidzialną Ręką. Najbardziej charakterystyczną cechą tego mechanizmu jest samo-regulacja oraz samo-optymalizacja struktur społecznych, lepiej niż potrafią to zrobić rządy i struktury administracyjne. Mechanizm ten został odkryty na platformie ekonomicznej (wolny rynek) i finansowej.Prace Roberta Nozick’a pokazały, że mechanizm Niewidzialnej Ręki jest czymś dużo bardziej ogólnym niż to, co zauważono na platformie rynkowo-finansowej. Współczesne media elektroniczne (sieć Internet), które mają zasięg globalny, pokazują to co zauważył Robert Nozick. Na tym obszarze (platformie) pieniądz (kiedyś dominujący w opinii Karola Marksa) stracił na znaczeniu na rzecz elementów wartościowych w Internecie.
- PozycjaObjawienie ojcostwa Bożego w Ewangelii według św. Mateusza(2023) Pisarska, Małgorzata; Witkowski, Stanisław; Sieroń, Roman; Nalewaj, AleksandraPraca porusza zagadnienie ojcostwa Bożego w Ewangelii według św. Mateusza - w pierwszej kolejności ojcostwa względem Jezusa Chrystusa, następnie, wobec przybranych synów. Celem rozprawy jest ukazanie relacji Ojca i Syna, jej implikacji dla wierzących oraz jej wzorcowego dla życia chrześcijańskiego wymiaru. W zgodzie z metodą historyczno-krytyczną zbadano tło historyczno-kulturowe zagadnienia oraz przeprowadzono analizę terminologiczną dla terminu ὁ πατήρ w Nowym Testamencie, aby następnie dokonać egzegetycznego opisu miejsc kluczowych w Mt. Ze względu na jego wagę, wyeksponowano tekst Mt 11, 25-27. W kontekście Mt poruszono także kwestię chrześcijańskiego patrocentryzmu, który nierozerwalnie związany jest z synostwem Chrystusa oraz synostwem wierzących w Niego.
- PozycjaDoksologie w Apokalipsie Janowej(2023) Kurakh, Roman; Witkowski, StanisławNiniejsza praca: Doksologie w Apokalipsie Janowej podejmuje motywy uwielbień Boga i Baranka. Są nimi: dar stworzenia (4,8-11), zbawienia (5,9-14; 1,5b-6; 7,9-12), sprawiedliwość Boża (11,15-19, 16,5-7), oraz ostateczny triumf Boga (12,10-12; 15,1-4; 19,1-8). Wymienione sigla zawierają także najbliższe konteksty, którym również poświęcimy uwagę. Całość opracowania nie opie a się więc na chronologii występowania poszczególnych doksologii, lecz została ujęta tematycznie. Gloryfikacje Boga znajdą swój climax w pokonaniu triady zła: Szatana, Bestii i Wielkiej Nierządnicy oraz zaślubinach oblubienicy ( Kościoła) z Barankiem. Do tego wydarzenia zmierza cała historia zbawienia, będąca pod kontrolą Boga. W dysertacji posługujemy się metodami: egzegetyczno-teologiczną, historyczno krytyczną, retoryczną oraz odwołujemy się do antropologii kulturowej.
- PozycjaWspółczesna rodzina kurpiowska i jej funkcja religijna. Studium analityczno-badawcze(2023) Najda, Anna; Osewska, Elżbieta; Rynio, Alina; Kochel, JanNauki socjologiczne ukazują rodzinę jako instytucję, która posiada swoją strukturę i realizuje funkcje zmieniając się pod wpływem zewnętrznych czynników. Celem niniejszej rozprawy jest ukazanie współczesnej rodziny kurpiowskiej mocno osadzonej w kulturze i religijności ludowej Kurpiowszczyzny oraz zbadanie jej funkcji religijnej, ze szczególnym uwzględnieniem globalnego stosunku do wiary, wiedzy religijnej, ideologii religijnej, doświadczenia religijnego, praktyk religijnych, wspólnoty religijnej i moralności religijnej. Aby odpowiedzieć na główne pytanie badawcze dokonano analizy danych pozyskanych w wyniku przeprowadzonych badań własnych jak również krytycznej analizy materiałów źródłowych: dokumentów Kościoła, publikacji naukowych, informacji zawartych na stronach internetowych diecezji łomżyńskiej oraz poszczególnych parafii.
- PozycjaZnaczenie postu dla rozwoju życia chrześcijańskiego w kontekście współczesnych uwarunkowań społeczno – kulturowych(2023) Chrapusta, Adam; Kalniuk, Jan; Reroń, Tadeusz; Zadykowicz, TadeuszRozprawa podejmuje, na nowo, odkrycie wartości postu i właściwe jego rozumienie w znaczeniu biblijnym, w kontekście rozwoju życia chrześcijańskiego. Post, jako jedna z praktyk pokutnych, jest współcześnie odrzucany ze względu na wyrzeczenia, jakie są z nim związane. Post i asceza są obecnie niewłaściwie rozumiane. Przecież człowiek, podejmując różnego rodzaju diety, poprzez osobiste samozaparcie wskazuje, że jest zdolny do poświęceń i ascezy. Współcześnie, zestawienie postu z ascezą wiąże się z ich pejoratywnym znaczeniem. Tak pojmowany post zniechęca ludzi do jego praktykowania. W niniejszej pracy zostanie poruszony temat przywrócenia znaczenia postu w jego biblijnym rozumieniu oraz powrót do kultury postnej w pozytywnym aspekcie kształtowania i rozwoju chrześcijańskiego życia. Analizie poddane będą przejawy i przyczyny kryzysu praktyki postnej. Część teoretyczną rozważań zakończy pilotażowa ankieta w środowisku katolickim. Badaniu poddana będzie analiza współczesnej świadomości praktyki postnej w kontekście Konstytucji Paenitemini Pawła VI. Zamiarem ankiety, związanej stricte z zagadaniem postu i poszczenia, będzie również sondaż: czym jest i jakie ma znaczenie post dla konkretnych grup wiekowych.
- PozycjaRozumienie osoby ludzkiej w fenomenologii Edmunda Husserla i filozofii Józefa Tischnera(2023) Tarchała, Andrzej; Jagiełło, Jarosław; Bobko, Aleksander; Glinkowski, WitoldW artykule pt. "Rozumienie osoby ludzkiej w fenomenologii Edmunda Husserla i filozofii Józefa Tischnera" autor przedstawia stanowiska filozofów na temat rozumienia osoby ludzkiej. Cele artykułu są dwa. Pierwszym celem jest prezentacja przeprowadzonych przez obu filozofów krytyk wybranych poglądów, kierunków filozoficznych czy systemów, które w mniemaniu obu myślicieli charakteryzują się redukcjonistycznymi ujęciami indywiduum ludzkiego. Drugim celem pracy jest przedstawienie znaczących kwestii filozoficznych ujęć osoby ludzkiej w filozofii Husserla i Tischnera.
- PozycjaObraz Jezusa u młodzieży. Studium katechetyczne na podstawie badań maturzystów w archidiecezji krakowskiej(2023) Brzezińska-Lis, Aleksandra; Panuś, Tadeusz; Zając, Marian; Zellma, AnnaCelem pracy jest zbadanie, jaki obraz Jezusa posiadają maturzyści archidiecezji krakowskiej, którzy uczestniczyli w pełnym 12-letnim cyklu kształcenia z zakresu religii. Zasadniczym źródłem informacji była autorska ankieta pt. Mój obraz Jezusa, przeprowadzona wśród 504 maturzystów archidiecezji krakowskiej. Główną motywacją do przeprowadzenia badań, ich analizy i w konsekwencji powstania tej rozprawy, były obserwacje prowadzone w czasie lat pracy z różnymi grupami młodzieży – nauczania lekcji religii w szkole ponadgimnazjalnej. Przede wszystkim jednak – przez lepsze zrozumienie sytuacji swoich uczniów – poszukiwanie rozwiązań na pojawiające się, wciąż narastające problemy w nauczaniu religii i kontakcie uczących z młodzieżą. Jej celem jest ukazanie teorii i praktyki katechezy w archidiecezji krakowskiej, a przez analizę wyników badań własnych sformułowanie wniosków służących m.in. jako materiał do refleksji dla katechetów i wykorzystanie go do korygowania sposobów przekazywania treści religijnych na lekcjach oraz w duszpasterstwie. Rozprawa obejmuje pięć rozdziałów. Pierwszy skupia się na analizie treści podstawowych dla nauczania religii w Polsce w aspekcie osoby Jezusa, a także charakterystyce psychologiczno – socjologicznej współczesnego maturzysty. W drugim rozdziale rozprawy zostały omówione wyniki zastanych badań socjologicznych, które opisują kondycje religijną polskiej młodzieży. Trzeci rozdział ukazuje metodologię badań wykorzystanych w niniejszej pracy. Czwarty poświęcono analizie wyników ankiety. Rozdział piąty zawiera wnioski katechetyczno – duszpasterskie. Praca ma charakter teoretyczno – empiryczny. W dysertacji został zamieszczony aneks w postaci ankiety.
- PozycjaŚwiętość chrześcijanina w nauczaniu Księdza Biskupa Stefana Bareły(2023) Sękiewicz, Andrzej; Kluz, Marek; Glombik, Konrad; Pryba, Andrzej; Zając, MarianW dysertacji został podjęty temat świętości chrześcijanina w nauczaniu trzeciego ordynariusza częstochowskiego księdza biskupa Stefana Bareły. Składa się ona z trzech rozdziałów. W pierwszym został poddany analizie wymiar świętości Boga w Trójcy Jedynego oraz człowieka będącego podmiotem całego procesu uświęcenia. Rozdział drugi został poświęcony zagadnieniu istoty świętości oraz powołaniu do niej w życiu kapłańskim, konsekrowanym oraz małżeńskim i rodzinnym. Omówiona została rola cnót Boskich, stanowiących istotę świętości ze szczególnym uwzględnieniem miłości, będącą główną drogą do osiągnięcia świętości stanowiącą umiłowanie Boga. Podkreślone zostało znaczenie daru łaski Bożej, a także Kościoła oraz wzorów w osobach Jezusa Chrystusa i Jego Matki. Trzeci rozdział pracy został poświęcony omówieniu źródeł ze szczególnym podkreśleniem znaczenia sakramentu Eucharystii oraz innych środków niezbędnych do rozwoju świętości. Literaturę źródłową pracy stanowią orędzia, przemówienia, homilie, kazania, listy oraz artykuły naukowe biskupa Stefana Bareły, jak również maszynopisy oraz nieznane dotychczas rękopisy. Wykorzystano również dokumenty Urzędu Nauczycielskiego Kościoła i nauczania papieży oraz współczesną literaturę teologiczną. W niniejszej dysertacji wykorzystana została metoda analityczno-syntetyczna i po części metoda porównawcza oraz opisowa, których przyjęcie przysłużyło się do osiągnięcia zamierzonego celu.
- PozycjaHistoria konfliktu o Górski Karabach (XVII – XX wiek)(2023) Gevorgyan, Hovhannes; Wołczański, Józef; Naumowicz, Józef; Kościelniak, KrzysztofNiniejsza praca poświęcona jest konfliktowi karabachskiemu. Ukazano w niej przebieg dziejów stanowiących fundament konfliktu ormiańsko-azerbejdżańskiego. Spróbowano dokonać rzetelnych badań historycznych dotyczących politycznych procesów, które wpłynęły na kształtowanie etno-politycznych realiów aż po nasze czasy. Historia pokazuje, iż Karabach, zaczynając od końca XVII stulecia, stanowi fortecę ormiańskiego ruchu wyzwoleńczego. Dążenie Ormian do wyzwolenia spod jarzma osmańskiego i perskiego miało istotny wpływ w procesie kształtowania aktualnej sytuacji politycznej w regionie kaukaskim. Z punktu widzenia historycznego, niezmiernie ważnym okazuje się fakt, iż Ormianie prezentowali zgodność poglądów co do planów odrodzenia niepodległej Armenii. Przebieg wydarzeń związanych z tymi dziejami zapoczątkowały relacje ormiańsko-rosyjskie, które znacząco wpłynęły na historię regionu kaukaskiego. W kształtowaniu dzisiejszego konfliktu o Karabach szczególnie ważna okazała się polityka administracyjna oraz etniczna prowadzona przez Persję i Rosję. Już od XVIII wieku władcy Persji, obawiając się rosnącego separatyzmu ormiańskiego, zaczęli coraz bardziej wzmacniać swoje siły wokół ormiańskiego Karabachu metodą osadnictwa ludnością muzułmańską. Rosja zaś po podboju Zakaukazia w 1828 roku, potrzebowała lojalności ze strony licznej ludności muzułmańskiej. Ta kwestia pozostaje aktualna, ponieważ Kaukaz nadal pozostaje cennym zarówno dla Turcji, jak i dla obecnego Iranu. W ten sposób Karabach stał się jakby nagrodą za lojalność wobec Rosji najpierw dla plemion muzułmańskich (Jawanszirów, Kara Kojunlu, Ak Kojunlu itd.), a współcześnie dla Azerbejdżanów.