„Gigantomachia peri tes ousias” i jej rezultaty. Czy analizy Platona można nazywać „ukrytą fenomenologią”?
Ładowanie...
Data
2022
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN czasopisma
Tytuł tomu
Wydawca
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Abstrakt
Obecny w dialogu Sofista (246a i nast.) motyw walki gigantów (γιγαντομαχία) nie jest tylko zręcznym literackim zabiegiem ożywienia i udramatyzowania prowadzonej w dialogu dyskusji, ani też próbą uzupełnienia czy podparcia argumentu treścią dawnego mitu. Nie jest też emblematem tego, jakoby myślenie greckie porzuciło mit. Przeciwnie. Przejście od mythos do logos nie jest porzuceniem pierwszego, a raczej jego wyjaśnieniem i właściwym przedłożeniem. Wydaje się więc, że Platon przywołując ów mityczny obraz i stwierdzając, że wszystkie dotychczasowe filozoficzne spory to nic innego, jak walka gigantów na temat bycia (γιγαντομαχία περὶ τῆς οὐσίας), czyni to z premedytacją. Jakie są zatem faktyczne powody owej walki i jak rozumieć casus belli – dlaczego toczy się ona około bycia (περὶ τῆς οὐσίας). Dlaczego właśnie to, a nie coś innego, jest przedmiotem tego – co do sedna problemu – „gigantycznego” sporu? Zaproponowane przez Platona rozwiązanie owego sporu, polegające na podaniu największego ustalenia (ἐπιστήμη μεγίστη) dotyczącego idei będącego (τοῦ ὄντος ἰδέα) i określeniu jego znaków – postaci, jest istotne nie tylko z powodów historycznych i merytorycznych. Czy zatem biorąc pod uwagę metodę rozwiązania owego sporu i jego specyficzny rezultat można – w ślad za pytaniem postawionym w tytule – nazwać analizy Platona jakąś ukrytą fenomenologią? Czy w końcu samą zasadę uczestniczenia (τὸ μετέχειν) można rozumieć jako zasadę metafizyczną, której eksplikacja wymaga narzędzi fenomenologicznych?
The motif of the battle of the giants (γιγαντομαχία) in the Sophist (246a et seq.) is not only a carefully constructed literary measure that enlivens and dramatizes the discussion, or an attempt to supplement or strengthen the argument by a reference to an old myth. On the contrary, the transition from mythos to logos is not the abandonment of the former, but rather its explanation and proper exposition. It seems, therefore, that Plato was deliberate in his mention of the mythical image and his remark that all philosophical debates are nothing more than the battle of the giants concerning being (γιγαντομαχία περὶ τῆς οὐσίας). So what are the actual reasons of the batlle and how do we understand the casus belli – why is it about being (περὶ τῆς οὐσίας). Why is this, and not something else, the subject of this „gigantic” debate? Plato’s proposed resolution of the debate – which is to provide the greatest, most importatnt of sciences and knowlege (ἐπιστήμη μεγίστη) concerning the idea of being (τοῦ ὄντος ἰδέα) and to determine its signs-characters – is important not for historical and substantive reasons. Therefore, can one, taking into account the method to settle the debate and its specific result, and mirroring the question posed in the title – call Plato’s analysis a hidden phenomenology? Furthermore, can the principle of participation (τὸ μετέχειν) be understood as a metaphysical principle, whose explication requires phenomenological tools?
The motif of the battle of the giants (γιγαντομαχία) in the Sophist (246a et seq.) is not only a carefully constructed literary measure that enlivens and dramatizes the discussion, or an attempt to supplement or strengthen the argument by a reference to an old myth. On the contrary, the transition from mythos to logos is not the abandonment of the former, but rather its explanation and proper exposition. It seems, therefore, that Plato was deliberate in his mention of the mythical image and his remark that all philosophical debates are nothing more than the battle of the giants concerning being (γιγαντομαχία περὶ τῆς οὐσίας). So what are the actual reasons of the batlle and how do we understand the casus belli – why is it about being (περὶ τῆς οὐσίας). Why is this, and not something else, the subject of this „gigantic” debate? Plato’s proposed resolution of the debate – which is to provide the greatest, most importatnt of sciences and knowlege (ἐπιστήμη μεγίστη) concerning the idea of being (τοῦ ὄντος ἰδέα) and to determine its signs-characters – is important not for historical and substantive reasons. Therefore, can one, taking into account the method to settle the debate and its specific result, and mirroring the question posed in the title – call Plato’s analysis a hidden phenomenology? Furthermore, can the principle of participation (τὸ μετέχειν) be understood as a metaphysical principle, whose explication requires phenomenological tools?
Opis
Słowa kluczowe
gigantomachia, fenomenologia, ousia, uczestniczenie (metechein), splot