Kult męczennic Chionii, Ireny i Agape z Tesaloniki na przestrzeni dziejów. Świadectwa czci świętych i charakter rozwoju zjawiska
Ładowanie...
Data
2023
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN czasopisma
Tytuł tomu
Wydawca
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe
Abstrakt
Niniejsza praca ma charakter systematycznej analizy znanych współcześnie świadectw kultu św. św. Chionii, Irenie i Agape — macedońskich męczennic z czasów Dioklecjana. W zasadniczej mierze opiera się ona na szeroko rozumianych źródłach pisanych (włączając w to zabytki epigrafiki), powstałych na przestrzeni od IV do XIX stulecia w zachodnim i wschodnim kręgu kulturowym. Przy czym najobszerniejsze z analizowanych tekstów zostały — wraz z autorskimi tłumaczeniami — załączone do pracy w formie aneksów. W miarę potrzeb przywołano również najistotniejsze dzieła sztuki, związane z postaciami greckich świętych i datowane na okres od średniowiecza do baroku. W toku analizy uwzględniono także zagadnienie istnienia dwóch wersji historii męczennic oraz problem błędnej identyfikacji hagiograficznej greckich świętych z postaciami o takich samych imionach. Całość rozważań posłużyła natomiast do udzielenia odpowiedzi na dodatkowe pytanie czy — wbrew postulatom części badaczy (m.in. P. Brown’a, M. Eliade, E. Gibbon’a) — rozwój kultu męczenników mógł następować niezależnie od inicjatywy możnych protektorów, działających z pobudek ekonomiczno-politycznych.
This work is a systematic analysis of the contemporary testimonies of the cult of Saints Chionia, Irene and Agape - Macedonian martyrs from the times of Diocletian. To a large extent, it is based on widely known written sources (including monuments of epigraphy), created over the period from the 4th to the 19th century in the western and eastern cultural circles. At the same time, the most extensive of the analyzed texts were — together with the author’s translations — attached to the work in the form of annexes. If necessary, the most important works of art related to the figures of Greek saints and dating from the Middle Ages to the Baroque period were also referred here. In the course of the analysis, the issue of the existence of two versions of the history of the martyrs and the problem of incorrect hagiographic identification of Greek saints with characters with the same names were also taken into account. The entirety of the considerations, however, served to answer an additional question whether — contrary to the postulates of some researchers (including P. Brown, M. Eliade, E. Gibbon) — the development of the cult of martyrs could have occurred independently of the initiative of powerful protectors, acting for economic and political reasons.
This work is a systematic analysis of the contemporary testimonies of the cult of Saints Chionia, Irene and Agape - Macedonian martyrs from the times of Diocletian. To a large extent, it is based on widely known written sources (including monuments of epigraphy), created over the period from the 4th to the 19th century in the western and eastern cultural circles. At the same time, the most extensive of the analyzed texts were — together with the author’s translations — attached to the work in the form of annexes. If necessary, the most important works of art related to the figures of Greek saints and dating from the Middle Ages to the Baroque period were also referred here. In the course of the analysis, the issue of the existence of two versions of the history of the martyrs and the problem of incorrect hagiographic identification of Greek saints with characters with the same names were also taken into account. The entirety of the considerations, however, served to answer an additional question whether — contrary to the postulates of some researchers (including P. Brown, M. Eliade, E. Gibbon) — the development of the cult of martyrs could have occurred independently of the initiative of powerful protectors, acting for economic and political reasons.
Opis
Słowa kluczowe
św. Irena, św. Chionia, św. Agapa, kult męczenników, martyrologium, Tesaloniki, acta martyrum, passio, prześladowania chrześcijaństwa w starożytności