Zbiory w Repozytorium
Przeszukaj kolekcje
Najnowsze publikacje
Pozycja
Starania kard. Karola Wojtyły o uznanie kultu królowej Jadwigi sprawowanego „od niepamiętnych czasów” (1967–1974)
(Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024) Urban, Jacek
Pierwszy proces krakowski w sprawie beatyfikacji królowej Jadwigi Andegaweńskiej (1374–1399) zakończył się w 1950 roku przekazaniem akt do watykańskiej Kongregacji Obrzędów. Proces prowadzono drogą zwyczajną „super fama virtutum et miraculorum”. W ocenie komisji historycznej Kongregacji Obrzędów przeprowadzenie procesu drogą zwyczajną wymagało wielu źródeł, co nie jest łatwe do wykazania w przypadku kandydata na ołtarze żyjącego w odległej przeszłości. Podjęto próby uzupełnienia dokumentacji, ale daremne.
Strona watykańska postulowała, żeby raczej obrać drogę wykazania kultu „od niepamiętnych czasów”. Tę ideę podjął ks. kard. Karol Wojtyła w 1967 roku. Do przeprowadzenia kwerend w archiwach europejskich wyznaczył archiwistę z Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie ks. Czesława Skowrona, a Wydziałowi Duszpasterskiemu Kurii Metropolitalnej w Krakowie polecił przeprowadzić badania ankietowe we wszystkich diecezjach polskich na temat wizerunków królowej Jadwigi czczonych w kościołach. Kwerendy przeprowadzone przez ks. Skowrona doprowadziły do odkrycia wielu nieznanych dokumentów, a wyniki ankiet wykazały obecność około 150 wizerunków królowej Jadwigi w kościołach, z czego połowa przedstawiała ją z aureolą nad głową. Zebrane dane zostały zestawione przez dr Małgorzatę Matusek. Na początku 1974 roku kard. Wojtyła na podstawie opracowanego materiału ogłosił, że królowa Jadwiga w każdym stuleciu była czczona jak święta. Ta deklaracja była ważnym punktem odniesienia dla dalszego procedowania sprawy jej beatyfikacji. Nie byłoby to wtedy możliwe bez determinacji i zaangażowania kard. Wojtyły.
Pozycja
Szesnasto- i siedemnastowieczne piśmiennictwo polskie o św. Jadwidze Królowej. Kształt i bezdroża
(Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024) Bruździński, Andrzej
Wieki XVI i XVII w dziejach Europy i Polski były trudnymi czasami, naznaczonymi wielorakimi przemianami. Uwidoczniły się one także w historiografii, która wpływała na kształt opowieści o minionych czasach. Artykuł analizuje wypowiedzi różnych polskich historyków na temat XIV-wiecznej królowej Polski – Jadwigi, córki Ludwika Węgierskiego, fundatorki Uniwersytetu Krakowskiego, jak też świętej. Pomimo upływu wieków żyła ona w pamięci profesorów Uniwersytetu, środowisku związanym z katedrą wawelską (gdzie została pogrzebana) i jej kapitułą. Nie pomijali jej wspomnienia historycy opisujący dzieje Polski. Wszyscy wspomniani kronikarze i historycy podkreślali ważną rolę polityczną i religijną królowej, wskazując jej szczególne cnoty. Postać Jadwigi stała się dla twórców wspomnianych wieków symbolem idealnego, dalekowzrocznego władcy, pobożności i mądrości, co miało także wpływ na kształtowanie się świadomości historycznej i kulturowej Polski tamtego okresu.
Pozycja
Queen Jadwiga of Anjou’s relations with the episcopate of Gniezno and Halych Archdioceses — an outline
(Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024) Graff, Tomasz
Autor ukazuje relacje królowej Polski Jadwigi Andegaweńskiej (1384–1399) z episkopatem metropolii gnieźnieńskiej i halickiej w latach jej współrządów w Polsce i Wielkim Księstwie Litewskim z Władysławem Jagiełłą. Królowa w mowach intelektualistów, m.in. Stanisława ze Skarbimierza, jawi się jako monarchini okazująca szacunek biskupom i dbająca o dobra Kościoła. Z drugiej strony wraz z mężem prowadziła konsekwentną politykę kościelną, wpływając na obsadę biskupstw na terenie państwa polsko-litewskiego, nierzadko wbrew woli lokalnych kapituł i samej Stolicy Apostolskiej, pogrążonej w kryzysie schizmy zachodniej. Autor zwrócił uwagę, że nierzadko historiografia zbyt pochopnie tylko Jadwidze przypisywała inicjatywę i wpływ na obsadę danego biskupstwa, tymczasem wielokrotnie ta inicjatywa była dziełem wspólnym pary monarchów, a jeśli pojawiały się niejednolite kandydatury, to właśnie królowa ustępowała mężowi na tym polu. W dalszej części artykułu autor ukazał charakter relacji Jadwigi z najważniejszymi członkami episkopatu, szczególnie podkreślając bliskie relacje monarchini z biskupami krakowskimi Janem Radlicą i Piotrem Wyszem, z którymi współpracowała m.in. na rzecz odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego.
Pozycja
Dom na skale czy na ruchomych piaskach? Kryzys religijności we współczesnym świecie w świetle przedmiotowej literatury teologicznej i socjologicznej
(Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe, 2025) Borutka, Tadeusz
Monografia ks. Tadeusza Borutki podejmuje analizę wpływu postmodernizmu na religijność oraz życie społeczne współczesnego człowieka, uwzględniając perspektywy teologiczne i socjologiczne. W pierwszym rozdziale ukazano historyczny rozwój postmodernizmu, jego podstawy ideologiczne oraz konsekwencje dla życia społecznego i religijnego. Kolejne rozdziały koncentrują się na omówieniu „dogmatów” postmodernizmu, takich jak relatywizm moralny i religijny, konsumpcjonizm oraz hedonizm, a także ich wpływu na kryzys wiary i religijności. Szczególną uwagę poświęcono zagrożeniom związanym z neopogaństwem, indywidualizacją wiary oraz subiektywnym przeżywaniem duchowości. Zwieńczeniem pracy jest analiza modelu nowej ewangelizacji, obejmującego dialog zbawienia, inkulturację oraz świadectwo wiary. Monografia podkreśla znaczenie odnowy Kościoła i duszpasterstwa w odpowiedzi na współczesne wyzwania.
Pozycja
Ludzki Kościół Trójcy Świętej jako sakramentalne misterium
(Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe, 2025) Napiórkowski, Andrzej
Poważna sytuacja zagubienia współczesnego człowieka staje się wyzwaniem dla nauki o Kościele. Chodzi o pewne zmiany w uprawianej eklezjologii. Mianowicie powinna to być eklezjologia trynitarna, która uwzględnia wszystkie trzy osoby Boskie i ich działanie w procesie powstawania i spełniania się Kościoła, tak w jego genezie, jak naturze i misji. Dzięki temu możliwe staje się wydobycie i uwzględnienie jego charakteru misteryjnego i sakramentalnego. W konsekwencji dialog ekumeniczny zyskuje swoje poważne podstawy doktrynalne i jednocześnie pojednani chrześcijanie mogą sprawować swoją posługę dla innych w sposób bardziej wiarygodny. Komunijno-komunikacyjny charakter Trójcy Świętej wręcz nakłania do zaangażowania się na rzecz widzialnej jedności Kościoła. Warto też zwrócić uwagę, że miłosne relacje Trójcy Świętej są wzorem i przedłużeniem oblubieńczej miłości małżeństwa i rodziny, a Kościół żyje z rodziny i dla rodziny. Eklezjologia łączy się tu nie tylko z trynitologią, ale i antropologią. Dzięki temu wewnętrzna misja wspólnoty wierzących wobec jej samej, ale też i jej zewnętrzna misja wobec świata nabiera autentyzmu i skuteczności. Nauka o Kościele musi dziś bardziej definitywnie przybierać ludzkie oblicze, aby w swoim zewnętrznym przejawie wspólnota chrześcijan zdecydowanie odchodziła od nadmiernych przejawów instytucji czy bezdusznego klerykalizmu.